Obuwnik przemysłowy
-
1. Dane identyfikacyjne zawodu
-
2. Opis zawodu
-
3. Zadania zawodowe i wymagane kompetencje
-
4. Odniesienie do sytuacji zawodu na rynku pracy i możliwości doskonalenia zawodowego
-
5. Odniesienie do Europejskiej Klasyfikacji Umiejętności/Kompetencji, Kwalifikacji i Zawodów (ESCO)
-
6. Źródła dodatkowych informacji o zawodzie
-
7. Słownik
Licznik odwiedzin: 15819
1. Dane identyfikacyjne zawodu
Obuwnik przemysłowy 815605
- Kamasznik.
- Obuwnik.
- Szewc.
W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:
- 8156 Shoemaking and related machine operators.
Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):
- Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe.
Notka metodologiczna
Opis informacji o zawodzie opracowano na postawie:
- analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie PO KL (2011–2013) „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców”,
- analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
- zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.
Autorzy i eksperci opiniujący
Zespół Ekspercki:
- Marian Grabkowski – ekspert niezależny, Radom.
- Jacek Przepiórka – Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. K. Pułaskiego, Radom.
- Joanna Tomczyńska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:
- Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
- Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
- Małgorzata Szpilska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
Recenzenci:
- Ewa Jasińska – Zespół Szkół Skórzano-Odzieżowych, Radom.
- Małgorzata Brola – Mazowieckie Kuratorium Oświaty Delegatura, Radom.
Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:
- Małgorzata Żurek – Instytut Przemysłu Skórzanego, Łódź.
- Włodzimierz Janas – Ogólnopolska Izba Branży Skórzanej, Radom.
Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.
2. Opis zawodu
Obuwnik przemysłowy zajmuje się wytwarzaniem obuwia ze skóry, tworzyw skóropodobnych i materiałów włókienniczych przy użyciu maszyn, urządzeń i narzędzi produkcyjnych.
Opis pracy
Obuwnik przemysłowy uczestniczy w procesie produkcji obuwia. Pobiera z magazynu i ocenia materiały do produkcji obuwia, wykonuje rozkrój materiałów obuwniczych, opracowuje i wykonuje elementy spodowe, łączy elementy wierzchu za pomocą szycia, klejenia, zgrzewania, nitowania. Ćwiekuje 4 lub formuje cholewki na kopycie, montuje obuwie, wykańcza je, ocenia jakość gotowego wyrobu i pakuje.
Obowiązkiem obuwnika przemysłowego jest zachowanie zasad technologicznych i przestrzeganie norm jakościowych podczas produkcji półfabrykatów i gotowego obuwia oraz sprawdzenie zgodności z dokumentacją produkcyjną. Obuwnik przemysłowy ponadto jest odpowiedzialny za prawidłowe eksploatowanie oraz konserwowanie maszyn i urządzeń do produkcji obuwia.
W procesie produkcji obuwia wykorzystywane są automatyczne urządzenia do transportu międzyoperacyjnego, które mają istotny wpływ na jakość i czas wykonywanych operacji w produkcji obuwia.
Sposoby wykonywania pracy
Obuwnik przemysłowy wykonuje pracę polegają na:
- przygotowaniu i racjonalnym wykorzystaniu materiałów produkcyjnych,
- bezpiecznym użytkowaniu maszyn i urządzeń w produkcji obuwia,
- wykonywaniu operacji technologicznych i kontrolnych zgodnie z dokumentacją produkcyjną obuwia,
- przeprowadzaniu kontroli międzyoperacyjnej jakości wykonania obuwa,
- montowaniu i wykończeniu obuwia,
- ocenianiu, klasyfikowaniu i pakowaniu obuwia do dystrybucji.
Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2 i 3.3. Kompetencji zawodowych.
Warunki pracy
Pracę obuwnik przemysłowy może wykonywać w wydzielonych halach produkcyjnych zakładu obuwniczego lub w wyspecjalizowanych zakładach kooperacyjnych, zajmujących się na przykład: rozkrojem materiałów na części składowe obuwia, wytwarzaniem elementów spodowych obuwia, wytwarzaniem cholewek 2 itp. Pomieszczenia produkcyjne wyposażone są z reguły w odpowiednie systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne oraz posiadają oświetlenie naturalne bądź sztuczne.
Obuwnik przemysłowy może pracować na wszystkich stanowiskach roboczych, związanych z procesem produkcji obuwia lub jego półproduktów.
Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie
Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy
Obuwnik przemysłowy w działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:
- urządzenia do pomiaru powierzchni skór i odpadów skórzanych,
- maszyny i urządzenia do rozkroju materiałów (wycinarki i plotery 21), krajarki ręczne i taśmowe, wykrojniki, matryce perforacyjne itp.,
- maszyny i urządzenia do obróbki elementów obuwia (dwojarki 8, ścieniarki 31, formowarki 11, perforowarki 19, deseniowarki 6, frezarki, ścierarki 32 itp.),
- maszyny i urządzenia stosowane w procesie wytwarzania cholewek (maszyny szyjące, znakowarki linii szycia, formowarki przyszew i cholew, nitowarki, krążkowarki 15, sznurowarki cholewek itp.),
- maszyny i urządzenia do ćwiekowania, montażu i wykończania obuwia (przybijarki podpodeszew 23, ćwiekarki 3 na teksy i klej, aktywatory 1, maszyny do nawilżania cholewek i stabilizacji obuwia 28, prasy, przybijarki obcasów, frezarki, ścieniarki, kabiny natryskowe itp.),
- urządzenia do transportu międzyoperacyjnego.
Rodzaje maszyn i urządzeń produkcyjnych są dobierane w zależności od rodzaju zastosowanych materiałów, typu cholewki i systemu montażu obuwia 29.
Organizacja pracy
Obuwnik przemysłowy w zależności od miejsca pracy, wykonywanych zadań zawodowych i liczby osób zatrudnionych w przedsiębiorstwie może pracować indywidualnie lub w zespole.
Praca obuwnika przemysłowego przebiega w systemie jedno lub dwuzmianowym, zwykle w stałych godzinach pracy.
W dużych zakładach produkcji obuwia obuwnik przemysłowy może specjalizować się w wykonywaniu określonych operacji związanych z wytwarzaniem obuwia, natomiast w mniejszych przedsiębiorstwach może pracować na wszystkich stanowiskach roboczych, występujących w procesie produkcji obuwia.
Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka
Obuwnik przemysłowy może być narażony na zagrożenia z tytułu:
- urazów dłoni (przy obsłudze wycinarek, pras, formowarek przyszew i cholew 12, maszyn szyjących, ćwiekarek itp.),
- nadmiernego hałasu (maszyny do wygładzania powierzchni zaćwiekowanego brzegu cholewki tzw. poklepywarki 25, ścierarki, drasarki, frezarki itp.),
- nadmiernego zapylenia powietrza (przy ścieraniu elementów obuwia),
- nadmiernego stężenia substancji toksycznych (na stanowisku halogenizacji 13 i nanoszenia kleju).
Do występujących w zawodzie chorób zawodowych można zaliczyć m.in.:
- zatrucia ostre lub przewlekłe spowodowane substancjami toksycznymi,
- ostre reakcje alergiczne (np. przy nanoszeniu klejów lub stosowaniu środków wykończalniczych),
- choroby skóry,
- choroby oczu.
Wymagania psychofizyczne
Dla pracownika wykonującego zawód obuwnik przemysłowy ważne są:
w kategorii wymagań fizycznych
- sprawność układu mięśniowo-szkieletowego,
- ogólna dobra wydolność fizyczna,
- sprawność narządu wzroku,
- sprawność układu mięśniowego,
- sprawność układu oddechowego,
- sprawność zmysłu dotyku,
w kategorii sprawności sensomotorycznych
- czucie dotykowe,
- koordynacja wzrokowo-ruchowa,
- ostrość wzroku,
- rozróżnianie barw,
- spostrzegawczość,
- zręczność palców,
- zręczność rąk;
w kategorii sprawności i zdolności
- uzdolnienia techniczne,
- podzielność uwagi,
- gotowość do pracy w szybkim tempie,
- zdolność koncentracji uwagi,
- zdolność współdziałania w zespole;
w kategorii cech osobowościowych
- dokładność,
- samodzielność,
- samokontrola,
- samodyscyplina,
- łatwość przechodzenia z jednej czynności na drugą.
Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne; 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.
Wymagania zdrowotne
W zawodzie obuwnik przemysłowy wymagana jest ogólna sprawność fizyczna, dobry wzrok, rozwinięty zmysł dotyku oraz zręczność rak i palców.
Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu obuwnik przemysłowy są m.in.: skłonność do alergii, schorzenia narządów ruchu (kończyn górnych), choroby układu oddechowego, np. astma.
Istnieje możliwość zatrudnienia osób niepełnosprawnych do prac pomocniczych, np. osób głuchoniemych oraz z niewielkim stopniem niepełnosprawności umysłowej i ruchowej.
WAŻNE:
O stanie zdrowia i ewentualnych przeciwwskazaniach do wykonywania zawodu orzeka lekarz medycyny pracy.
Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.
Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie
Do podjęcia pracy w zawodzie obuwnik przemysłowy preferowane jest wykształcenie uzyskane w ramach nauki zawodu w rzemiośle w zawodach pokrewnych: obuwnik, obuwnik miarowy, obuwnik ortopedyczny, cholewkarz lub w branżowej szkole I stopnia w zawodzie pokrewnym obuwnik.
Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie
Obuwnik przemysłowy może uzyskać:
- świadectwa czeladnicze i dyplomy mistrzowskie w zawodach rzemieślniczych pokrewnych: obuwnik, obuwnik miarowy, obuwnik ortopedyczny, cholewkarz, nadawane w ramach kształcenia rzemieślniczego – po zdaniu egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze,
- dyplom potwierdzający kwalifikacje pełne w zawodzie pokrewnym (szkolnym) obuwnik – po zdaniu egzaminu organizowanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,
- świadectwo potwierdzające kwalifikację AU.10 Wytwarzanie obuwia, wyodrębnioną w zawodzie szkolnym obuwnik – po ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego i zdaniu egzaminu organizowanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,
- suplementy Europass (w języku polskim i angielskim) do ww. dokumentów.
Dodatkowymi atutami są certyfikaty i świadectwa potwierdzające udział w szkoleniach związanych najczęściej z obsługą maszyn i urządzeń do produkcji obuwia.
Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.
Możliwości rozwoju zawodowego i awansu
Obuwnik przemysłowy może:
- po uzyskaniu tytułu czeladnika rozpocząć pracę jako pracownik wykwalifikowany, a następnie po zdobyciu tytułu mistrza awansować na stanowisko brygadzisty,
- pracować na równorzędnych stanowiskach w zawodach pokrewnych – po uprzednim przeszkoleniu,
- po potwierdzeniu kwalifikacji AU.10 Wytwarzanie obuwia w zawodzie pokrewnym obuwnik uzyskać dyplom (jeśli posiada wykształcenie średnie) potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik obuwnik – po potwierdzeniu kwalifikacji AU.52 Organizacja i prowadzenie procesów wytwarzania obuwia,
- po zdaniu matury i ukończeniu uczelni wyższej na kierunku technologia skóry – awansować na wyższe stanowisko kierownicze,
- założyć i prowadzić działalność gospodarczą w zakresie np. produkcji i naprawy obuwia.
Możliwości potwierdzania kompetencji
Potwierdzanie kompetencji w zawodzie obuwnik przemysłowy oferuje system nauki zawodu w rzemiośle, który umożliwia zdobycie tytułu czeladnika, a następnie mistrza w zawodach pokrewnych: obuwnik, obuwnik miarowy, obuwnik ortopedyczny, cholewkarz. Dokumentami potwierdzającymi te tytuły są odpowiednio: świadectwo czeladnicze oraz dyplom mistrzowski.
Istnieje możliwość uzyskania świadectwa potwierdzającego kwalifikacje (wydawanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne) w zawodzie pokrewnym szkolnym obuwnik – w zakresie kwalifikacji AU.10 Wytwarzanie obuwia.
Odrębną drogą potwierdzenia ww. kwalifikacji jest tryb egzaminów eksternistycznych dla osób posiadających kompetencje nabyte w trakcie wykonywania pracy.
Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl
Osoba zatrudniona w zawodzie obuwnik przemysłowy może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:
Nazwa zawodu pokrewnego zgodnie z Klasyfikacją zawodów i specjalności |
Kod zawodu |
---|---|
Technik obuwnikS |
311916 |
Cholewkarz |
753601 |
ObuwnikS |
753602 |
Obuwnik miarowy |
753603 |
Obuwnik ortopedyczny |
753604 |
Szewc |
753606 |
3. Zadania zawodowe i wymagane kompetencje
Pracownik w zawodzie obuwnik przemysłowy wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:
- Z1 Przygotowywanie skór i materiałów nieskórzanych do rozkroju.
- Z2 Wykrawanie mechaniczne i automatyczne elementów obuwia.
- Z3 Wykonywanie obróbki i przygotowanie elementów cholewki do montażu.
- Z4 Wykonywanie obróbki i przygotowanie elementów spodowych do montażu.
- Z5 Montowanie i wykończenie cholewek.
- Z6 Formowanie przestrzenne cholewek 10.
- Z7 Montowanie i wykończenie obuwia.
- Z8 Ocenianie, klasyfikowanie i pakowanie obuwia.
Kompetencja zawodowa Kz1: Przygotowanie elementów obuwia do montażu obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.
Z1 |
Przygotowywanie skór i materiałów nieskórzanych do rozkroju |
|
---|---|---|
WIEDZA – zna i rozumie: |
UMIEJĘTNOŚCI – potrafi: |
|
|
|
Z2 |
Wykrawanie mechaniczne i automatyczne elementów obuwia |
|
---|---|---|
WIEDZA – zna i rozumie: |
UMIEJĘTNOŚCI – potrafi: |
|
|
|
Z3 |
Wykonywanie obróbki i przygotowanie elementów cholewki do montażu |
|
---|---|---|
WIEDZA – zna i rozumie: |
UMIEJĘTNOŚCI – potrafi: |
|
|
|
Z4 |
Wykonywanie obróbki i przygotowanie elementów spodowych do montażu |
|
---|---|---|
WIEDZA – zna i rozumie: |
UMIEJĘTNOŚCI – potrafi: |
|
|
|
Kompetencja zawodowa Kz2: Montowanie elementów obuwia w podzespoły i gotowe wyroby obejmuje zestaw zadań zawodowych Z5, Z6, Z7, Z8, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.
Z5 |
Montowanie i wykończenie cholewek |
|
---|---|---|
WIEDZA – zna i rozumie: |
UMIEJĘTNOŚCI – potrafi: |
|
|
|
Z6 |
Formowanie przestrzenne cholewek |
|
---|---|---|
WIEDZA – zna i rozumie: |
UMIEJĘTNOŚCI – potrafi: |
|
|
|
Z7 |
Montowanie i wykończenie obuwia |
|
---|---|---|
WIEDZA – zna i rozumie: |
UMIEJĘTNOŚCI – potrafi: |
|
|
|
Z8 |
Ocenianie, klasyfikowanie i pakowanie obuwia |
|
---|---|---|
WIEDZA – zna i rozumie: |
UMIEJĘTNOŚCI – potrafi: |
|
|
|
Pracownik w zawodzie obuwnik przemysłowy powinien mieć kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.
W szczególności pracownik jest gotów do:
- Ponoszenia odpowiedzialności za jakość wykonywania obuwia, zgodnie z procesem technologicznym.
- Podejmowania pracy samodzielnej i współpracowania w zorganizowanych warunkach pracy zakładu produkcji obuwia przemysłowego.
- Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań (bezpieczeństwo i zdrowie ludzi) oraz za powierzone maszyny i narzędzia wykorzystywane na stanowisku pracy.
- Współdziałania w zespole pracowniczym w różnych miejscach i na stanowiskach pracy zakładu produkcji obuwia przemysłowego.
- Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową i obowiązującymi przepisami w branży obuwniczej.
- Dostosowywania się do zmian zachodzących w środowisku pracy zakładu produkcji obuwia przemysłowego.
- Organizowania pracy własnej i nadzorowanego zespołu.
- Oceniania swoich działań realizowanych w ramach współpracy zespołowej w zakładzie produkcji obuwia i ponoszenia odpowiedzialność za ich skutki.
- Podnoszenia kompetencji zawodowych w kontekście nowych rozwiązań technologiczno-organizacyjnych właściwych dla branży obuwniczej.
Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu obuwnik przemysłowy.
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu obuwnik przemysłowy
Uwaga:
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).
Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie obuwnik przemysłowy nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.
Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:
- Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
- Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl
4. Odniesienie do sytuacji zawodu na rynku pracy i możliwości doskonalenia zawodowego
Obuwnik przemysłowy może znaleźć pracę w oddziałach produkcyjnych zakładów obuwniczych lub wyspecjalizowanych zakładach kooperacyjnych, zajmujących się wytwarzaniem półproduktówi surowców do produkcji obuwia.
Przykładowo, zatrudnienie obuwników przemysłowych mogą oferować firmy kooperacyjne,zajmujące się:
- produkcją podeszew i elementów spodowych obuwia,
- szyciem cholewek,
- produkcją elementów pomocniczych, takich jak: usztywniacze, zakładki, podnoski,
- rozkrojem materiałów na wierzchy i spody obuwia,
- dostarczaniem materiałów do produkcji obuwia (hurtownie, magazyny surowców).
Obuwnik przemysłowy może założyć i prowadzić własną firmę produkcji obuwia.
WAŻNE:
Zachęcamy do sprawdzenia dostępnych ofert pracy w Centralnej Bazie Ofert Pracy:
Natomiast aktualizacje informacji o możliwościach zatrudnienia w zawodzie, przyszłe zapotrzebowanie na dany zawód na rynku pracy oraz dodatkowe informacje można uzyskać, korzystając z polecanych źródeł danych.
Polecane źródła danych [dostęp: 10.07.2018]:
Ranking (monitoring) zawodów deficytowych i nadwyżkowych:
Barometr zawodów: https://barometrzawodow.pl
Wojewódzkie obserwatoria rynku pracy:
Mazowieckie – http://obserwatorium.mazowsze.pl
Małopolskie – https://www.obserwatorium.malopolska.pl
Lubelskie – http://lorp.wup.lublin.pl
Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy w Łodzi – http://obserwatorium.wup.lodz.pl
Pomorskie – http://www.porp.pl
Opolskie – http://www.obserwatorium.opole.pl
Wielkopolskie – http://www.obserwatorium.wup.poznan.pl
Zachodniopomorskie – https://www.wup.pl/pl/dla-instytucji/zachodniopomorskie-obserwatorium-rynku-pracya
Podlaskie – http://www.obserwatorium.up.podlasie.pl
Zielona Linia. Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia:
Portal Prognozowanie Zatrudnienia:
www.prognozowaniezatrudnienia.pl
Portal EU Skills Panorama:
http://skillspanorama.cedefop.europa.eu/en
Europejski portal mobilności zawodowej EURES:
Kształcenie
Obecnie (2018) w ramach systemu szkolnictwa zawodowego w Polsce nie prowadzi się kształcenia w zawodzie obuwnik przemysłowy.
System nauki zawodu w rzemiośle (z udziałem pracodawców rzemieślników) oferuje kształcenie w zawodach pokrewnych: obuwnik, obuwnik miarowy, obuwnik ortopedyczny, cholewkarz.
Kompetencje przydatne do wykonywania zawodu obuwnik przemysłowy można również uzyskać w branżowej szkole I stopnia w zawodzie pokrewnym obuwnik w zakresie kwalifikacji AU.10 Wytwarzanie obuwia oraz w branżowej szkole II stopnia lub w technikum w zawodzie pokrewnym technik obuwnik w ramach kwalifikacji AU.52 Organizacja i prowadzenie procesu wytwarzania obuwia.
Kwalifikacyjne kursy zawodowe (dla dorosłych) w zakresie ww. kwalifikacji mogą prowadzić:
- publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
- niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe,
- publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
- instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
- podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców.
Kompetencje właściwe dla ww. kwalifikacji potwierdzają Okręgowe Komisje Egzaminacyjne, po spełnieniu wymagań formalnych i zdaniu egzaminu (również w trybie eksternistycznym).
Szkolenie
Pracownik zatrudniony w zawodzie obuwnik przemysłowy może ukończyć szkolenia organizowane przez pracodawców na własne potrzeby oraz kursy specjalistyczne, organizowane przez producentów maszyn obuwniczych, instytucje branżowe, cechy rzemieślnicze i wyspecjalizowane szkoły i ośrodki doskonalenia zawodowego.
Tematyka szkolenia dotyczyć może np. obsługi nowoczesnych maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji przemysłowej obuwia.
WAŻNE:
Więcej informacji o instytucjach oferujących kształcenie, szkolenie i/lub walidację kompetencji w ramach zawodu można uzyskać, korzystając z polecanych źródeł danych.
Polecane źródła danych [dostęp: 10.07.2018]:
Szkolnictwo wyższe:
www.wybierzstudia.nauka.gov.pl
Szkolnictwo zawodowe:
https://www.gov.pl/web/edukacja/ksztalcenie-zawodowe
http://doradztwo.ore.edu.pl/wybieram-zawod
Szkolenia zawodowe:
Rejestr Instytucji Szkoleniowych – http://www.stor.praca.gov.pl/portal/#/ris
Baza Usług Rozwojowych – https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl
Inne źródła danych:
Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji – https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl
Bilans Kapitału Ludzkiego – https://bkl.parp.gov.pl
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji – http://www.frse.org.pl, http://europass.org.pl
Learning Opportunities and Qualifications in Europe – https://ec.europa.eu/ploteus
Obecnie (2018 r.) wynagrodzenia osób pracujących w zawodzie obuwnik przemysłowy zawierają się w przedziale od 2100 do 4500 zł brutto.
Poziom wynagrodzeń:
- na stanowiskach o niższym poziomie kompetencji (np. barwienie brzegów elementów, nakładanie klejów, łączenie elementów podszewkowych) nie przekracza 3000 zł brutto,
- na stanowiskach wymagających wyższych kompetencji oraz znacznego doświadczenia w pracy zawodowej (np. wykrawanie elementów cholewek ze skór, szycie elementów wierzchnich cholewek, ćwiekowanie) kształtuje się w przedziale od 3000 do 4500 zł brutto.
Poziom wynagrodzeń osób wykonujących zawód obuwnika przemysłowego uzależniony jest od:
- wykształcenia i doświadczenia zawodowego,
- liczby zakładów obuwniczych działających na danym terenie,
- regionu Polski i wielkości aglomeracji,
- koniunktury w branży obuwniczej.
WAŻNE:
Zarobki osób wykonujących dany zawód/grupę zawodów są orientacyjne i mogą szybko stracić aktualność. Dlatego na bieżąco należy sprawdzać, jakie zarobki oferuje rynek pracy, korzystając z polecanych źródeł danych.
Polecane źródła danych [dostęp: 10.07.2018]:
Wynagrodzenie w Polsce według danych GUS:
http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy
Przykładowe portale informujące o zarobkach:
https://wynagrodzenia.pl/kategoria/zarobki-na-stanowiskach-i-szczeblach
https://sedlak.pl/raporty-placowe
W zawodzie obuwnik przemysłowy możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:
- z chorobami psychicznymi – pod warunkiem, że ich praca nie zaburza im rytmu dnia i nocy oraz jest zachowana zasada równego traktowania pracowników (02-P),
- słabo słyszących, głuchych i głuchoniemych, pod warunkiem zapewnienia im odpowiedniej pomocy technicznej oraz właściwego przygotowania środowiska i stanowiska pracy np. pod kątem możliwości percepcji sygnałów alarmowych (03-L),
- z dysfunkcją narządu wzroku, jeśli posiadana wada jest skorygowana odpowiednimi szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, które zapewnią ostrość widzenia (04-O),
- z dysfunkcją kończyn dolnych, nawet wykluczającą chodzenie czy też stanie (05-R),
- z niewielką dysfunkcją kończyn górnych, która nie wyklucza wykonywania bardziej precyzyjnych czynności (05-R),
- cierpiących na epilepsję, które mogą wykonywać zawód na wybranych stanowiskach pracy, pod warunkiem, że ryzyko występowania ataków jest możliwe do określenia; osoby te powinny unikać obsługi maszyn, urządzeń i prac na podwyższeniu (06-E).
WAŻNE:
Decyzja o zatrudnieniu osoby z jakimkolwiek rodzajem niepełnosprawności może być podjęta wyłącznie po indywidualnej konsultacji z lekarzem medycyny pracy.
5. Odniesienie do Europejskiej Klasyfikacji Umiejętności/Kompetencji, Kwalifikacji i Zawodów (ESCO)
Europejska klasyfikacja umiejętności/kompetencji, kwalifikacji i zawodów (European Skills/Competences, Qualifications and Occupations – ESCO) jest narzędziem łączącym rynek edukacji z rynkiem pracy. ESCO jest częścią strategii „Europa 2020”. W klasyfikacji określono i uszeregowano umiejętności, kompetencje, kwalifikacje i zawody istotne dla unijnego rynku pracy oraz kształcenia i szkolenia. Tworzenie europejskiego rynku pracy, a w przyszłości wspólnego obszaru kształcenia ustawicznego wymaga, aby zdobywane przez jednostki umiejętności oraz kwalifikacje były zrozumiałe oraz łatwo porównywalne między krajami, a także – by promowały mobilność wśród pracowników.
Obecnie (2018 r.) klasyfikacja ESCO jest dostępna w 27 językach (w 24 językach UE, islandzkim, norweskim i arabskim) za pośrednictwem platformy ESCO:
https://ec.europa.eu/esco/portal/home
Klasyfikacja ESCO została oparta na trzech filarach i pokazuje w sposób systematyczny relacje między nimi:
- Zawody: https://ec.europa.eu/esco/portal/occupation
- Umiejętności/Kompetencje: https://ec.europa.eu/esco/portal/skill
- Kwalifikacje: https://ec.europa.eu/esco/portal/qualification
6. Źródła dodatkowych informacji o zawodzie
Podstawowe regulacje prawne:
Stan prawny na dzień: 30.06.2018 r.
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646).
- Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 986, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 i 1149).
- Ustawa z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1267).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 860, z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. poz. 622, z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2017 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz. U. poz. 89, z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze zawodowym – poziomy 18 (Dz. U. z 2016 r. poz. 537).
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 227).
Literatura branżowa:
- Grabkowski M, i inni: Zarys teorii procesów wytwarzania obuwia. Skrypt uczelniany Politechniki Radomskiej, Radom 2004.
- Technik obuwnik. T. 1–3. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. Wydawnictwo ITeE-PIB, Radom 2010.
- Ziajka T.: Podstawy projektowania i konstrukcji obuwia. Krakowskie Szkoły Artystyczne, Kraków 2016.
Zasoby internetowe [dostęp: 10.07.2018]:
- Baza danych standardów kwalifikacji/kompetencji zawodowych i modułowych programów szkoleń: ftp://kwalifikacje.praca.gov.pl
- Europejski portal obuwniczy: http://inmyshoesproject.eu/gallery_int-3/?lang=pl
- Informator dotyczący egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie obuwnik: https://www.cke.edu.pl/images/_EGZAMIN_ZAWODOWY/informatory/formula_2017/753602.pdf
- Informator dotyczący egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie technik obuwnik: https://www.cke.edu.pl/images/_EGZAMIN_ZAWODOWY/informatory/formula_2017/311916.pdf
- Polska Izba Przemysłu Skórzanego: http://www.pips.pl
- Portal Asystent BHP: https://asystentbhp.pl
- Standardy orzecznictwa lekarskiego ZUS: http://www.zus.pl/lekarze/publikacje/standardy-orzecznictwa-lekarskiego-zus
- Szkolnictwo zawodowe: https://www.facebook.com/Zawodobuwnik
- Wykaz standardów egzaminacyjnych w rzemiośle: https://zrp.pl/dzialalnosc-zrp/oswiata-zawodowa/egzaminy/standardy-egzaminacyjne/wykaz-standardow-egzaminacyjnych/
- Wyszukiwarka opisów zawodów: http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow
7. Słownik
Nazwa pojęcia | Definicja pojęcia |
---|---|
Awans zawodowy | Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje awansu – pionowy oraz poziomy. Awans pionowy oznacza zmianę stanowiska na wyższe w hierarchii przedsiębiorstwa/organizacji oraz przyznanie wyższego wynagrodzenia i poszerzenie uprawnień, np. awans polegający na osiągnięciu wyższego stopnia wymagań formalnych w policji, w wojsku, mianowanie na wyższy stopień – awans nauczycielski. Awans poziomy oznacza zmianę stanowiska niepociągającą za sobą zmiany pozycji pracownika w hierarchii firmy, np. objęcie dodatkowego stanowiska przez pracownika, powierzenie nowych zadań, rozszerzenie uprawnień i zakresu podejmowanych decyzji. |
Czynności zawodowe | Są to działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. |
Edukacja formalna | Kształcenie realizowane przez publiczne i niepubliczne szkoły oraz inne podmioty systemu oświaty, uczelnie oraz inne podmioty systemu szkolnictwa wyższego, w ramach programów, które prowadzą do uzyskania kwalifikacji pełnych oraz kwalifikacji nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych (zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym) albo kwalifikacje w zawodzie (zgodnie z przepisami oświatowymi). |
Edukacja pozaformalna | Kształcenie i szkolenie realizowane w ramach programów, które nie prowadzą do uzyskania kwalifikacji pełnych lub kwalifikacji właściwych dla edukacji formalnej. |
Efekty uczenia się | Wiedza, umiejętności oraz kompetencje społeczne nabyte w procesie uczenia się (w ramach edukacji formalnej, edukacji pozaformalnej lub poprzez uczenie się nieformalne). |
Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK) | Przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji umożliwiające porównanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych państwach. W ERK wyróżniono 8 poziomów kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się (wiedza, umiejętności i kompetencje). ERK stanowi układ odniesienia do krajowych ram kwalifikacji w tym do PRK. |
Kody niepełnosprawności | Są symbolami rodzaju schorzenia, które ma decydujący wpływ na to, do jakich prac osoba niepełnosprawna może być kierowana, a do jakich nie powinna ze względu na jej zdrowie i skuteczność pracy na danym stanowisku. Podstawowe kody niepełnosprawności: 01-U upośledzenie umysłowe, 02-P choroby psychiczne, 03-L zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, 04-O choroby narządu wzroku, 05-R upośledzenie narządu ruchu, 06-E epilepsja, 07-S choroby układu oddechowego i krążenia, 08-T choroby układu pokarmowego, 09-M choroby układu moczowo-płciowego, 10-N choroby neurologiczne, 11-I inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego, 12-C całościowe zaburzenia rozwojowe. |
Kompetencje społeczne | Jest to rozwinięta w toku uczenia się zdolność kształtowania własnego rozwoju oraz autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym, z uwzględnieniem etycznego kontekstu własnego postępowania. |
Kompetencje kluczowe | Są to kompetencje (połączenie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych) potrzebne w życiu zawodowym i pozazawodowym oraz do bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia. Na potrzeby opracowania informacji o zawodach wyróżniono 9 kompetencji, które zostały wybrane i pogrupowane ze zbioru 15 kompetencji kluczowych wyodrębnionych w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych - Projekt PIAAC, prowadzonym cyklicznie przez OECD. |
Kompetencja zawodowa | Jest to układ wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych do wykonywania, w ramach wydzielonego zakresu pracy w zawodzie zestawu zadań zawodowych. Posiadanie jednej lub kilku kompetencji zawodowych powinno umożliwić zatrudnienie, na co najmniej jednym stanowisku pracy w zawodzie. |
Kwalifikacja | Oznacza zestaw efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych nabytych w edukacji formalnej, edukacji pozaformalnej lub poprzez uczenie się nieformalne, zgodnych z ustalonymi dla danej kwalifikacji wymaganiami, których osiągnięcie zostało sprawdzone w procesie walidacji oraz formalnie potwierdzone przez uprawniony podmiot certyfikujący. W Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji wyodrębniono 4 rodzaje kwalifikacji: pełne, cząstkowe, rynkowe i uregulowane. |
Polska Rama Kwalifikacji (PRK) | Opis ośmiu wyodrębnionych w Polsce poziomów kwalifikacji odpowiadających odpowiednim poziomom Europejskich Ram Kwalifikacji, sformułowany za pomocą ogólnych charakterystyk efektów uczenia się dla kwalifikacji na poszczególnych poziomach, ujętych w kategoriach wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. |
Potwierdzanie kompetencji | Jest to proces polegający na sprawdzeniu, czy kompetencje wymagane dla danej kwalifikacji zostały osiągnięte. Terminy o podobnym znaczeniu: „walidacja”, „egzaminowanie”. Proces ten prowadzi do certyfikacji - wydania przez upoważnioną instytucję „dyplomu”, „świadectwa”, „certyfikatu”. |
Sektorowa Rama Kwalifikacji (SRK) | Opis poziomów kwalifikacji funkcjonujących w danym sektorze lub branży; poziomy Sektorowych Ram Kwalifikacji odpowiadają odpowiednim poziomom Polskiej Ramy Kwalifikacji. |
Sprawności sensomotoryczne | Są to sprawności związane z funkcjonowaniem narządów zmysłów (wzroku, słuchu, smaku, powonienia, dotyku) oraz narządu ruchu (sprawność rąk, precyzja ruchów rąk, sprawność nóg, koordynacja wzrokowo-ruchowa itp.). |
Stanowisko pracy | Jest to miejsce pracy w strukturze organizacyjnej, np. przedsiębiorstwa, instytucji, organizacji, w ramach którego pracownik wykonuje zadania zawodowe stale lub okresowo. Do prawidłowego wykonywania zadań na danym stanowisku pracy konieczne jest posiadanie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych właściwych dla kompetencji zawodowych wyodrębnionych w zawodzie. |
Tytuł zawodowy | Jest przyznawany osobie, która udowodniła, że posiada określony zasób wiedzy i umiejętności potrzebny do wykonywania danego zawodu. W niektórych grupach zawodowych (technicy, lekarze, rzemieślnicy) istnieją ustawowo zadekretowane nazwy i hierarchie tych tytułów, podczas gdy w innych nie ma takich systemów. Przykładowo tytuły zawodowe uzyskiwane w szkołach i placówkach oświaty to: robotnik wykwalifikowany i technik, w rzemiośle: uczeń, czeladnik, mistrz, w kulturze fizycznej: trener, instruktor, menedżer sportu. |
Umiejętności | Jest to przyswojona w procesie uczenia się zdolność do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej. |
Uprawnienia zawodowe | Oznaczają posiadanie prawa do wykonywania czynności zawodowych (zawodu), do których dostęp jest ograniczony poprzez przepisy prawne przewidujące konieczność posiadania odpowiedniego wykształcenia, spełnienia wymagań kwalifikacyjnych lub innych dodatkowych wymagań. |
Uczenie się nieformalne | Uzyskiwanie efektów uczenia się poprzez różnego rodzaju aktywność poza edukacją formalną i edukacją pozaformalną, w tym poprzez samouczenie się i doświadczenie uzyskane w pracy. |
Walidacja | Oznacza sprawdzenie, czy osoba ubiegająca się o nadanie określonej kwalifikacji, niezależnie od sposobu uczenia się (edukacja formalna, pozaformalna i uczenie się nieformalne) tej osoby, osiągnęła wyodrębnioną część lub całość efektów uczenia się wymaganych dla tej kwalifikacji. |
Wiedza | Jest to zbiór opisów obiektów i faktów, zasad, teorii oraz praktyk przyswojonych w procesie uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej. |
Wykształcenie | Oznacza rezultat procesu kształcenia w zakresie ogólnym i specjalistycznym, charakteryzowany na podstawie:
|
Zadanie zawodowe | Jest to logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu wykonywany na stanowisku pracy. Na zadanie zawodowe składa się układ czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją. W wyniku podziału pracy każdy zawód różni się wykonywanymi zadaniami, na które składają się czynności zawodowe. |
Zawód | Jest to zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji i kompetencji (wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło utrzymania. |
Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK) | Wyodrębniona część Krajowego Systemu Kwalifikacji, w której obowiązują określone w ustawie standardy opisywania kwalifikacji oraz przypisywania poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji do kwalifikacji, zasady włączania kwalifikacji do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji i ich ewidencjonowania w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji (ZRK), a także zasady i standardy certyfikowania kwalifikacji oraz zapewniania jakości nadawania kwalifikacji. Informacje o ZSK są dostępne pod adresem: https://www.kwalifikacje.gov.pl/ |
Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji (ZRK) | Rejestr publiczny prowadzony w systemie teleinformatycznym, ewidencjonujący kwalifikacje włączone do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. Informacje o ZRK są dostępne pod adresem: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl/ |
Lp. |
Nazwa pojęcia |
Definicja |
Źródło |
---|---|---|---|
1. | Aktywator |
Maszyna przystosowana do jednoczesnej aktywacji błony klejowej na podeszwach oraz na brzegach zaciągniętej cholewki na podpodeszwę. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
2. | Cholewka |
Zespół elementów obuwia okrywających górną powierzchnię stopy do wysokości kostki lub wraz z kostką. W zależności od rodzaju i typu obuwia, cholewka może być wykonana z podszewką lub bez podszewki; może być wzmacniana lub ocieplana międzypodszewkami. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
3. | Ćwiekarki |
Skomplikowane maszyny, których zadaniem jest zaciągnięcie cholewki na kopycie w celu nadania jej przestrzennego kształtu z równoczesnym przymocowaniem jej do podpodeszwy. Z tego powodu ćwiekarki wyposażone są w kleszcze, których zadaniem jest złapanie brzegu cholewki i po jej naciągnięciu, przegięcie w kierunku podpodeszwy oraz w mechanizmy służące do przymocowania zaciągniętej cholewki do podpodeszwy za pomocą różnych łączników (klej termoplastyczny, teksy, klamerki itp.). |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
4. | Ćwiekowanie |
Proces technologiczny mający na celu nadanie przestrzennego kształtu cholewce oraz trwałego połączenia jej brzegów z elementami spodowymi obuwia przy użyciu ćwiekarek. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
5. | Deseniowanie |
Sposób wykończenia powierzchni elementów cholewek przy użyciu specjalnych pras wyposażonych w płyty tłoczne imitujące fakturę lica skór lub innych zdobień. Proces ten umożliwia racjonalne wykorzystanie skór z widocznymi wadami. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
6. | Deseniowarki |
Maszyny służące do deseniowania elementów obuwia. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
7. | Dublerki |
Maszyny szyjące montażowe służące do łączenia wierzchu cholewki ze spodami za pomocą szwu dublowanego dwunitkowego. Z reguły jedna nić jest impregnowana podczas szycia. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
8. | Dwojarki |
Maszyny służące do dwojenia elementów obuwia. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
9. | Dwojenie |
Bezwiórowa obróbka polegająca na dzieleniu elementu w płaszczyźnie równoległej do jego powierzchni, który to element jest podawany ze stałą prędkością na krawędź tnącą nieruchomego lub ruchomego noża. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
10. | Formowanie przestrzenne cholewek |
Proces nadania uszytej cholewce kształtu przestrzennego przy użyciu ćwiekarek. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
11. | Formowarki |
Maszyny stosowane do nadawania pożądanego kształtu elementom obuwia, działające na zasadzie pras. W zależności od konstrukcji mogą posiadać mechaniczny układ napędowy lub hydrauliczny. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
12. | Formowarki przyszewi cholew |
Maszyny przeznaczone do przestrzennego formowania przyszew i cholew we wszystkich rozmiarach bez wymiany oprzyrządowania. Przyszwa kształtowana jest przez dociśnięcie elastyczną gumową poduszką do ogrzewanej metalowej formy, przy czym stopień uzyskanego uformowania regulowany jest poprzez zmianę parametrów pracy maszyny (siły docisku, temperatury formy i czasu docisku). |
Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia. Tom I. Skrypt uczelniany Politechniki Radomskiej, Radom 2000 |
13. | Halogenizacja |
Proces chemiczny podczas którego pod wpływem halogenków dochodzi do zwiększenia polarności powierzchni sklejanych elementów. |
Grabkowski M, i inni: Zarys teorii procesów wytwarzania obuwia. Skrypt uczelniany Politechniki Radomskiej, Radom 2004 |
14. | Kopyta |
Podstawowe urządzenia służące do projektowania, konstruowania i produkcji obuwia. Określają kształt, wielkość i wewnętrzną przestrzeń obuwia. Są podstawą do sporządzania kroju cholewki, uformowania jej w procesie zaciągania oraz połączenia cholewki ze spodem obuwia w procesie montażu właściwego. Kopyta nadają obuwiu gładką od wewnątrz powierzchnię i trwałą formę. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
15. | Krążkowarki |
Maszyny przeznaczone do zabezpieczenia otworów, przez które przeprowadza się sznurowadła poprzez mocowanie w nich nitów rurkowych. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
16. | Kod Towarowo-Materiałowy (KTM) |
Zbiór symboli i innych informacji identyfikujących towary występujące w obrocie lub materiały występujące w ewidencji, obowiązujący w kontaktach między dostawcami a odbiorcami, w korespondencji oraz w dokumentach obrotu towarowo-materiałowego. |
Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia. Tom I. Skrypt uczelniany Politechniki Radomskiej, Radom 2000 |
17. | Międzypodszewki |
Elementy służące do wzmocnienia luźnych, ewentualnie cienkich elementów obuwia, w wyniku czego ogranicza się ich nadmierną ciągliwość i wyrównuje grubość, co umożliwia lepsze wykorzystanie powierzchni skóry. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
18. | Perforowanie |
Zabieg technologiczny, w którym ręcznie lub maszynowo wykonuje się w elementach cholewek różnego kształtu i wielkości otwory tworzące ozdobny wzór. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
19. | Perforowarki |
Maszyny służące do wycinania na elementach składowych cholewki otworów, tworzących ozdobny wzór za pomocą specjalnych matryc do perforowania. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
20. | Piktogramy |
Przedstawienie pojęcia (opisywanego wyrazem bądź równoważnikiem zdania) za pomocą obrazka w oderwaniu od zapisu. |
Technik obuwnik. Tom II. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
21. | Plotery tnące |
Urządzenie cyfrowe sterowane komputerowo służące do cięcia, nacinania lub wycinania kształtów w arkuszach miękkich materiałów (przeważnie skór naturalnych). Urządzeniem roboczym jest głowica wyposażona w ostrze, która przesuwa się nad powierzchnią wycinanego materiału obuwniczego. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
22. | Podnoski |
Służą do usztywnienia i wzmocnienia cholewki w części czubka. Są one produkowane w różnorodnym asortymencie (rozmiary, kształt, twardość, sprężystość) w zależności od potrzeb wytwórców i użytkowników obuwia. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
23. | Podpodeszwy |
Elementy, które w procesie wytwarzania obuwia są przymocowane do podstawy kopyta. W obuwiu podpodeszwa bezpośrednio lub za pośrednictwem wyściółki przylega do podstawy stopy. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
24. | Podsuwki |
Elementy spełniające funkcję podpodeszwy w sandałowym systemie montażu. Na ten element wywija się brzeg cholewki podczas formowania przestrzennego. |
Definicja opracowana przez zespół ekspertów |
25. | Poklepywarki |
Maszyny służące do wygładzania fałd i nierówności powstałych na brzegach formowanych przestrzennie cholewek w procesie ćwiekowania. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
26. | Przeszywarki |
Maszyny montażowe, służące do łączenia spodu obuwia z cholewką w systemie obuwia przeszywanego lub przeszywano-dublowanego. Łączenie cholewki ze spodem (podpodeszwa i podeszwa) odbywa się za pomocą szwu wykonanego ściegiem łańcuszkowym, jednoigłowym, jednonitkowym. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
27. | Sitodruk |
Technika druku oparta o szablon nałożony na drobną siatkę tkaną, metalową lub wykonaną z włókien syntetycznych. Odbitki wykonuje się przetłaczając farby przez matrycę na zdobiony element cholewki. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
28. | Stabilizacja obuwia |
Proces mający na celu utrwalenie kształtu nadanego w procesie ćwiekowania cholewek, poprzez usunięcie wewnętrznych naprężeń w materiale. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
29. | Systemy montażu |
Sposób łączenia wierzchu ze spodem obuwia, przy czym nie chodzi tylko o sposób połączenia wierzchów obuwia z podeszwą, lecz także sposób połączenia wierzchu z innymi elementami spodowymi, jak: podpodeszwa, podsuwka, miedzypodeszwa. |
Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia. Tom I. Skrypt uczelniany Politechniki Radomskiej, Radom 2000 |
30. | Ścienianie |
Zabieg zbliżony do dwojenia, polegający na oddzieleniu warstwy materiału tylko na określonej szerokości. Ścienianie ma na celu przygotowanie brzegów elementów do łączenia. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
31. | Ścieniarki |
Urządzenia służące do wykonywania operacji ścieniania brzegów elementów. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
32. | Ścierarki |
Maszyny do obróbki wiórowej obuwia, zaopatrzone w tarcze lub głowice ścierne. |
Definicja opracowana przez zespół ekspercki |
33. | Topografia skór |
Opis uwzględniający strukturę i właściwości skóry w określonym miejscu jej powierzchni. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |
34. | Zakładki |
Elementy konstrukcji obuwia, służące do usztywnienia i wzmocnienia cholewki w pięcie. Ich kształty zależą od konstrukcji tylnej części obuwia oraz sposobu ćwiekowania i systemu montażu. |
Technik obuwnik. Tom I. Innowacyjne poradniki kształcenia modułowego dla ucznia. ITeE – PIB, Radom 2010 |